Dünyaya tanıtılan yeni mantar türüne ‘Pamukkale’ ismi verildi
2022 yılında 2 yeni mantar türü keşfedilen Denizli’de bu yıl da “Pamukkale Mantarı” adıyla yeni bir mantar türü keşfedildi
DENİZLİ – Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Atabey Meslek Yüksekokulunda görev yapan Doç. Dr. Oğuzhan Kaygusuz, Türkiye’den bir yeni mantar türü daha keşfederek bilim dünyasına tanıttı. 2022 yılı içerisinde Denizli’de bulunan “Zeytin Mantarı” ve “Anadolu Pullu Mantarı”nın ardından bu yıl da yeni bir keşfe imza atan Kaygusuz, yeni mantar türüne “Anadolu Pullu Mantarı” ismini verdi.
2009 yılından bu yana Denizi bölgesinde yeni mantar türleri araştırması yapan Doç. Dr. Oğuzhan Kaygusuz, 2017-2023 dönemindeki çalışmalarında 3 önemli keşfe imza attı. Denizli’deki ormanlarda yaptığı saha çalışmalarını aralıksız olarak sürdüren Doç. Dr. Kaygusuz, 2022 yılında Pluteus mediterraneus (Zeytin Mantarı) ve yine aynı yıl içerisinde Lepiota cremea (Anadolu Pullu Mantarı) ismi verilen iki mantar türünü keşfetti. Doç. Dr. Kaygusuz’un bu yıl Pamukkale ilçesinin Bağbaşı bölgesinde yürüttüğü saha araştırmaları sırasında keşfettiği yeni mantar türü, Türk, Alman ve Danimarkalı bilim adamlarının ortak DNA incelemesinin ardından bilim dünyasına “Pseudosperma pamukkalense (Pamukkale Mantarı)” ismi ile tanıtıldı.
Denizli’nin zengin bir mantar popülasyonuna sahip olduğuna işaret eden Doç. Dr. Kaygusuz, yaptığı keşifle ilgili olarak verdiği bilgide; “Denizli ili, Ege ve Akdeniz Bölgeleri arasında bir geçit bölgesinde yer almaktadır. Faklı iklim tiplerine ev sahipliği yapan Denizli’nin yaklaşık yüzde 51’i ormanlık alanlarla kaplıdır ve yörede pek çok endemik bitki de yetişmektedir. Benzer bir şekilde Denizli yöresi mantarlar açısından da oldukça zengindir. Bölgemizin ormanlık, çayırlık, meralık veya park bahçelerinde farklı türden pek çok mantar yetişmektedir. 2007 yılından itibaren Ege Bölgesi ve özellikle de Denizli ilinde yetişen mantarları tespit etmek için saha çalışmaları gerçekleştirmekteyiz. Bu araştırmalarımızın neticesinde ilk olarak 2022 yılında Denizli ilinin Pamukkale bölgesinde Zeytin (Olea europaea) ağacının altından Pluteus mediterraneus (Zeytin Mantarı) mantarı keşfedilerek bilim dünyasına tanıtıldı. Daha sonra yine 2022 yılı içerisinde Denizli ilinin Çamlık bölgesindeki Anadolu karaçamının (Pinus nigra subsp. pallasiana) altından Lepiota cremea (Anadolu Pullu Mantarı) ismi ile yeni bir mantar türü daha keşfedilerek dünyaya tanıtılmıştık” dedi.
“DNA incelemesi yeni bir tür olduğunu ortaya koydu”
Doç. Dr. Kaygusuz, “Pamukkale” ismi verilen yeni mantar türünün keşif öyküsünü ise şu ifadelerle paylaştı:
“Denizli’nin Bağbaşı bölgesinde gerçekleştirdiğimiz arazi çalışmaları sırasında Anadolu Karaçamı (Pinus nigra subsp. pallasiana) olarak bilinen ormanlık alanda açık sarımsı veya kahverengimsi sarımsı tonlarda şapka rengine sahip olan ilginç bir mantar örneği topladık. Bu mantarın şapka rengi diğer bilinen mantar türlerine göre farklılık gösteriyordu. Bölgede gerçekleştirdiğimiz çalışmalarda Bağbaşı’nın farklı alanlarında da aynı mantar örneğini topladık. Laboratuvarlarımızda gerçekleştirdiğimiz mikroskobik incelemelerde bu mantarın yapılarının bilinen diğer türlerden farklı olduğunu öngördük. Bu mantarın daha sonra DNA’sını izole ederek genetik olarak dünyadaki diğer belirlenmiş mantarlardan farklılığını ortaya koyduk. Araştırma verileri Türkiye’nin Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesinden Prof. Dr. İbrahim Türkekul, Danimarka’dan Prof. Henning Knunsen ve Almanya’dan Dr. Ditte Bandini ile birlikte değerlendirilmiştir. Bu çalışmalar neticesinde karaçam ormanlarından toplanan bu mantarın yeni bir tür olduğunu ve dünyada sadece Denizli’de yetiştiğini netleştirdik. İlk kez Denizli’nin Bağbaşı bölgesindeki, Anadolu Karaçamının altında tespit edilen bu yeni mantar türüne, mantar örneklerinin ilk toplandığı yer olan Pamukkale ilçesine atfen ‘Pseudosperma pamukkalense (Pamukkale Mantarı)’ ismi verildi. Türkiye’nin Denizli ilinden bilim dünyasına tanıtılan bu yeni mantar türü, Yeni Zelanda’nın taksonomi alanında yayın yapan ‘Phytotaaxa’ isimli dünyanın önde gelen uluslararası dergisinde yayımlanarak literatüre girmiştir.
